Dziś opublikowane zostało Rozporządzenie Ministra Edukacji z dnia 23 grudnia 2024 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz dodatkowych umiejętności zawodowych w zakresie wybranych zawodów szkolnictwa branżowego.
Wprowadza ono zmiany w podstawie programowej kształcenia w zawodzie opiekuna medycznego, które są wymienione w dalszej części wpisu. Nie zmieniła się ilość godzin ani ich podział na konkretne efekty.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 01.02.2025. Osoby, które rozpoczęły kształcenie przed wejściem w życie tego dokumentu, do końca cyklu kształcenia obowiązuje poprzednia podstawa programowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1087).
Wprowadzone zmiany:
CELE KSZTAŁCENIA:
W punkcie 1: identyfikowania problemów funkcjonalnych oraz potrzeb biologicznych i psychospołecznych osoby chorej i niesamodzielnej w różnym stopniu zaawansowania choroby i w różnym wieku (wcześniej „rozpoznawanie”),
W punkcie 3: współpracy z pielęgniarkami, położnymi i lekarzami oraz innym personelem (dodano „położnymi”),
W punkcie 5: wykonywania czynności z zakresu elementów gimnastyki ogólnousprawniającej (usunięto metodę Hoppe SOS 3D)
EFEKTY KSZTAŁCENIA I KRYTERIA WERYFIKACJI TYCH EFEKTÓW:
MED.14.1 efekt 4, kryterium 2: wymienia środki dezynfekcyjne, odkażające, myjące
i czyszczące, zawierające substancje szkodliwe, które mogą uszkadzać skórę, błony śluzowe oraz układ oddechowy (wcześniej „wymienia środki czyszczące, dezynfekcyjne i sterylizujące, zawierające substancje szkodliwe, które mogą uszkadzać skórę, błony śluzowe oraz układ oddechowy”),
MED.14.1 efekt 6, kryterium 2: opisuje czynniki warunkujące bezpieczeństwo na
stanowisku pracy, takie jak: przestrzeń pielęgnacyjna bez barier, sprzęt wspomagający podnoszenie i przemieszczanie pacjentów (wcześniej „określa kryteria (…)”),
MED.14.3 Identyfikowanie problemów opiekuńczych i medycznych w opiece nad osobą chorą i niesamodzielną (wcześniej „Rozpoznawanie (…)” – w dalszej części opisu efektów również zamieniono te słowa),
MED.14.5 efekt 1, kryterium 3: wyjaśnia zasady wykonywania czynności higienicznych
i pielęgnacyjnych, w tym na podstawie planu pielęgnowania zleconego przez pielęgniarkę lub położną (dodano „położną”),
MED.14.5 efekt 2, kryterium 8: dobiera, zakłada i wymienia produkty chłonne (przeniesiony z MED.14.6.9),
MED.14.5 efekt 4, kryterium 5: stosuje procedurę higienicznego mycia i dezynfekcji rąk (dodano „i dezynfekcji rąk”),
MED.14.6 efekt 1: wykonuje określone zabiegi i czynności medyczne na zlecenie lekarza, pielęgniarki lub położnej (dodano „lub położnej”),
MED.14.6 efekt 1, kryterium 1: omawia zadania opiekuna medycznego w zakresie
wykonywania zabiegów i czynności na zlecenie i pod nadzorem lekarza, pielęgniarki lub położnej (dodano „lub położnej”),
MED.14.6 efekt 1, kryterium 3 – omawia zasady pomocy osobie chorej i niesamodzielnej przy przyjmowaniu leków (przesunięto do MED.14.6 4.8)
MED.14.6 efekt 1, kryterium 11: wykonuje zamknięcie zacisku kontrolującego przepływ infuzji (dodany punkt),
MED.14.6 efekt 2 – kryteria 1 (wykonuje badanie glukometrem w celu oznaczenia
stężenia glukozy we krwi osoby chorej i niesamodzielnej) oraz 2 (dokumentuje dokonanie pomiaru glukometrem i przekazuje informację o wynikach pomiaru lekarzowi lub pielęgniarce) przesunięte do MED.14 6 5.3 i MED.14.6 5.4), kryterium 9 (dobiera, zakłada i wymienia produkty chłonne) przesunięte do MED.14.5 2.8, kryterium 10 (wykonuje odłączenie wlewu kroplowego) – usunięte
MED.14.6 efekt 4: podaje leki osobie chorej i niesamodzielnej na zlecenie lekarza, pielęgniarki lub położnej (dodano „lub położnej”),
MED.14.6 efekt 4, kryterium 8: omawia zasady pomocy osobie chorej i niesamodzielnej
przy przyjmowaniu leków (przeniesione do MED.14.6 1.3),
MED.14.6 efekt 5, kryterium 3 (wykonuje badanie glukometrem w celu oznaczenia stężenia
glukozy we krwi osoby chorej i niesamodzielnej) i 4 (dokumentuje dokonanie pomiaru glukometrem i przekazuje informację o wynikach pomiaru lekarzowi, pielęgniarce lub
położnej) przeniesione z MED.14.6 2.1 i MED.14.6 2.2,
MED.14.6 efekt 6, kryterium 1: asystuje lekarzowi, pielęgniarce lub położnej przy badaniach
diagnostycznych (dodano „lub położnej”),
MED.14.6 efekt 6, kryterium 4: wykonuje czynności z zakresu pobierania materiału do
wykonania testów mikrobiologicznych i mykologicznych, z wyłączeniem wymazów z dróg rodnych lub wykonywanych metodami inwazyjnymi (dodano „lub wykonywanych metodami inwazyjnymi”),
MED.14.7 efekt 3, kryterium 5: współdziała z pielęgniarkami i położnymi w minimalizowaniu
negatywnych przeżyć psychicznych i fizycznych związanych z procesem diagnostyczno-terapeutycznym (dodano „i położnymi”),
MED.14.7 efekt 4, kryterium 1: omawia podstawowe zadania zespołu terapeutycznego
i wymienia kompetencje jego członków w procesie opieki nad osobą chorą i niesamodzielną, w tym lekarza, pielęgniarki, położnej, fizjoterapeuty, terapeuty zajęciowego, logopedy, psychologa (dodano „położnej”),
MED.14.8 Prowadzenie przyłóżkowej aktywizacji pacjentów leżących (całkowicie nowy efekt, usunięto poprzedni „Prowadzenie przyłóżkowej aktywizacji z wykorzystaniem elementów gimnastyki osiowo-symetrycznej w trzech płaszczyznach jednocześnie SOS 3D – metoda Hoppe”)
Efekt 1) współpracuje z zespołem terapeutycznym w zakresie treningu aktywności wchodzącego w zakres ADL (Activities of Daily Living – czynności życia codziennego)
Kryteria:
1) wymienia podstawowe czynności wchodzące w zakres ADL
2) współpracuje z fizjoterapeutą, pielęgniarką oraz terapeutą zajęciowym w zakresie treningu ADL, w szczególności w zakresie nauki lub doskonalenia ubierania się, spożywania
posiłków
3) współpracuje z fizjoterapeutą, pielęgniarką oraz terapeutą zajęciowym w prowadzeniu treningu korzystania z pomocy ułatwiających ADL, takich jak: uchwyty, chwytaki,
specjalnie dostosowane sztućce oraz talerze
4) wykonuje samodzielnie trening ADL, zaprojektowany oraz zaplanowany przez fizjoterapeutę lub terapeutę zajęciowego, w celu utrwalenia efektów fizjoterapii oraz terapii
zajęciowej
Efekt 2) współpracuje z zespołem terapeutycznym w zakresie pionizacji pacjenta
Kryteria:
1) wymienia podstawowe etapy pionizacji pacjenta
2) asekuruje pacjenta podczas pionizacji do pozycji siedzącej
3) wymienia sprzęt pomocniczy, wyroby medyczne wykorzystywane w pionizacji – laski, balkoniki, deski transferowe, podnośniki ręczne i sufitowe
Efekt 3) asekuruje pacjenta podczas transferów z łóżka na wózek lub z wózka na toaletę
Kryteria:
1) współpracuje z fizjoterapeutą w zakresie aktywizowania pacjenta i zwiększania jego samodzielności w zakresie poruszania się
2) asekuruje pacjenta z porażeniem połowiczym przy transferze z łóżka na wózek oraz z wózka na toaletę
3) asekuruje pacjenta z niedowładami lub amputacjami w obrębie kończyn dolnych w zakresie transferu z łóżka na wózek oraz z wózka na toaletę
4) wykorzystuje urządzenia wspomagające transfer pacjenta, takie jak: maty poślizgowe, deski do transferu pacjenta, podnośniki pacjenta jezdne oraz sufitowe
5) stosuje odpowiednie pozycje ułożeniowe u pacjenta leżącego
6) stosuje zasady ergonomii oraz ramy czasowe w trakcie zmiany pozycji
7) stosuje odpowiednie przybory służące do pełnego odciążenia kończyn oraz tułowia
8) wykorzystuje wyroby medyczne (np. balkoniki, laski) w trakcie pionizacji i asekuracji podczas chodu
Efekt 4) współpracuje z fizjoterapeutą w zakresie wykonywania fizjoterapii przyłóżkowej
Kryteria:
1) wykonuje podstawowe ćwiczenia oddechowe zaprojektowane i zaplanowane przez fizjoterapeutę
2) wykorzystuje sprzęt do wykonywania ćwiczeń czynnych, czynnych z oporem, wspomaganych, biernych, czynno- -biernych według programu zaplanowanego przez
fizjoterapeutę, np. rotory przyłóżkowe